Fusies, overnames, reorganisaties en harmonisatietrajecten zijn ingrijpende processen. Ze raken niet alleen de structuur van een organisatie, maar ook de mensen die er werken. Tegelijkertijd wordt in de praktijk vaak veel aandacht besteed aan strategie, financiële onderbouwing en juridische kaders en veel minder aan de uitvoerbaarheid. Juist daar ontstaan in de praktijk de grootste risico’s.
In elk transformatietraject staat strategie centraal. Waar liggen de kansen? Welke functies kunnen worden samengevoegd? Hoe kunnen schaalvoordelen worden benut? Maar al te vaak worden de operationele consequenties pas laat besproken. Denk aan vragen als:
Zonder dit inzicht kunnen zich vervelende verrassingen voordoen. Zo kan het gebeuren dat de verzekeraar van de overnemende partij weigert om lopende ziektegevallen uit het overgenomen bedrijf te dekken. Een reëel risico dat kan leiden tot tienduizenden euro’s aan extra kosten, bovenop de complexiteit van een reorganisatie.
Vaak zijn het juist de minder zichtbare aspecten van een fusie of overname die later voor problemen zorgen. Risico’s die niet in spreadsheets of juridische documenten staan, maar wel degelijk grote gevolgen hebben. Denk aan:
Deze risico’s raken direct de uitvoering. En die uitvoering is minstens zo bepalend voor het succes van een transitie als de strategie zelf.
Fusie of overname
Organisaties hebben vaak een verschillend verzuimbeleid. Bij een samenvoeging leidt dat tot onduidelijkheid of botsingen, bijvoorbeeld over de begeleiding van zieke medewerkers. Ook pensioenrisico’s blijven soms onder de radar. Denk aan oude indexatieverplichtingen of een vergeten verplichtstelling bij een bedrijfstakpensioenfonds. Een grondige due diligence voorkomt verrassingen.
Reorganisatie
Een goed plan op papier valt of staat met de uitvoering. Wat vertel je aan vertrekkers? En wat aan de blijvers? Onvoldoende communicatie of draagvlak leidt tot onrust. Zoals arbeidsjurist Peter van der Linden al zei in de podcast ‘HR zonder filter’: “Reorganisaties mislukken zelden op papier, maar vaak in de uitvoering.” In een praktijkvoorbeeld waarin 168 mensen hun functie verloren, voelde het merendeel zich toch gesteund dankzij duidelijke communicatie en tijdige begeleiding. Dat bereik je alleen als strategische en operationele keuzes goed op elkaar zijn afgestemd.
Harmonisatie
Na een fusie of overname kan blijken dat er meerdere, sterk verschillende arbeidsvoorwaardenpakketten naast elkaar bestaan. Denk aan pensioenregelingen, verlof of bonusstructuren. Het is belangrijk om de inhoud en waarde van deze regelingen goed te vergelijken. Alleen dan kan een voorstel worden gedaan dat zorgt voor duidelijkheid, acceptatie en uitvoerbaarheid binnen de organisatie.
Juist daarom is het van belang om uitvoeringsrisico’s vroeg in het proces te betrekken. Niet pas nadat de intentieverklaring is getekend, maar liever al in de verkennende fase. In die fase is er nog ruimte om scenario’s door te rekenen, verzekerbaarheid te toetsen en arbeidsvoorwaardelijke gevolgen in kaart te brengen.
Een integrale benadering voorkomt:
Niet ieder risico is intern op te lossen. Verzekeringstechnische vragen, pensioenanalyses en verzuimrisico’s vragen om specifieke expertise. Door externe specialisten op het juiste moment te betrekken, wordt voorkomen dat deze aspecten achteraf gerepareerd moeten worden; vaak tegen hoge kosten en onder tijdsdruk.
Daarnaast is goede afstemming met HR, finance, juridische adviseurs én medezeggenschap cruciaal. Alleen als alle partijen hetzelfde beeld hebben van de gevolgen, kan er gewerkt worden aan een soepel transitieproces.
Staat jouw organisatie aan de vooravond van een fusie, overname of reorganisatie? Denk dan niet alleen aan de stip op de horizon, maar ook aan de weg ernaartoe. En zorg dat je onderweg geen onverwachte obstakels tegenkomt.
In de aflevering ‘Waarom 75% van de overnames mislukt (en wat HR eraan kan doen)’ van de podcast HR zonder filter van Trends in HR en Howden bespreken Peter van der Linden en Reinier Castelein alles over fusies, overnames of reorganisaties.
Howden is als adviesorganisatie gespecialiseerd op het gebied van pensioen, verzuim en duurzame inzetbaarheid. Hun rol is niet om aan de onderhandelingstafel plaats te nemen, maar juist om relevante uitvoeringsvraagstukken helder en tijdig in beeld te brengen. Dat doen ze samen met gespecialiseerde partners, zoals Het WerkLab, zodat snel kan worden opgeschaald richting HR- of juridisch advies wanneer dat nodig is.
