Vakantiedagen en ziekte: 4 vragen beantwoord

1. Mag een werknemer op vakantie gaan als hij ziek is?

Ja, als dat medisch verantwoord is, kan een werknemer ook tijdens ziekte vakantie opnemen. Over het algemeen geldt de regel: de werknemer die kan re-integreren, kan ook vakantie opnemen. Als hij dat doet, dan mag de werkgever de volledige vakantie van het vakantiedagensaldo afboeken. Als een werknemer met een fulltime dienstverband bijvoorbeeld twee weken op vakantie gaat, dan mag de werkgever twee weken vakantie afboeken. Hij hoeft dus geen rekening te houden met de mate van arbeidsongeschiktheid van de werknemer.

Tijdens zijn vakantie heeft de zieke werknemer wel recht op zijn volledige salaris en eventuele salaristoelagen (100% dus, zonder ziektekorting).

2. Maar wat als een werknemer niet in staat is om vakantie op te nemen? Vervallen of verjaren zijn vakantiedagen dan?

Nee, wettelijke vakantiedagen vervallen niet als de werknemer redelijkerwijs niet in staat is geweest de vakantiedagen op te nemen. Dat kan bijvoorbeeld aan de orde zijn als de werknemer te ziek was om op vakantie te gaan. Meestal is dit aan de orde als de werknemer volledig arbeidsongeschikt is en er geen re-integratiemogelijkheden zijn.

Als de werknemer zijn wettelijke vakantiedagen niet kon opnemen binnen de daarvoor geldende vervaltermijn, dan gaat voor die dagen een ruimere termijn gelden. Ze verjaren dan namelijk pas vijf jaar na het kalenderjaar waarin de werknemer de dagen opgebouwd heeft.

Lees ook het artikel over arbeidsongeschiktheid en de aankomende verandering voor 2023.

3. Wat gebeurt er met de vakantiedagen van een werknemer die tijdens zijn vakantie ziek wordt?

Als een werknemer tijdens zijn vakantie ziek wordt, dan moet hij zich ziekmelden conform de procedure die daarvoor binnen de organisatie geldt. De dagen waarop de werknemer tijdens zijn vakantie ziek is, zijn dan niet langer vakantiedagen, maar ziektedagen. Dit is anders als de werknemer ermee instemt om de dagen waarop hij ziek was toch van zijn vakantieverlofsaldo af te boeken. Deze afspraak kan alleen voor de bovenwettelijke vakantiedagen gemaakt worden en moet op papier staan. Bijvoorbeeld in de arbeidsovereenkomst.

4. Hoe kun je controleren of een werknemer echt ziek is tijdens zijn vakantie?

De werknemer moet zich ziekmelden conform de procedure die daarvoor binnen de organisatie geldt. Hij moet daarbij in elk geval zijn verblijf-/verpleegadres in het buitenland doorgeven.

Verder gelden de volgende regels. Bij ziekmelding vanuit een EU-land of een land waarmee Nederland een verdrag over sociale zekerheid heeft gesloten, is de gang van zaken als volgt:

1. De werknemer moet zich op de eerste ziektedag ook melden bij de instantie die voor het betreffende land de ziektewetverzekering uitvoert (“het buitenlandse UWV”). Als de werknemer niet weet waar dit is, kan hij dit navragen bij het UWV in Nederland;
2. Bij de buitenlandse instantie moet de werknemer meestal een verklaring overleggen van de arts, die hem behandelt of heeft behandeld;
3. De buitenlandse instantie controleert of de werknemer daadwerkelijk arbeidsongeschikt is;
4. Vervolgens geeft de instantie de ziekmelding door aan het UWV. De werknemer moet erop letten dat dit zo snel mogelijk gebeurt en dat ook de naam en het adres van zijn werkgever op de formulieren vermeld worden;
5. Het UWV stuurt de formulieren van het buitenlandse orgaan door naar de werkgever.

Als de werknemer zich ziek meldt vanuit een land dat niet tot de EU behoort of vanuit een land waarmee Nederland geen sociaal zekerheidsverdrag heeft gesloten, kan niet de hulp worden ingeroepen van “het buitenlandse UWV”. De werkgever en de arbodienst moeten dan zelf controleren of de werknemer daadwerkelijk arbeidsongeschikt is. De werkgever kan dit doen door de werknemer te verplichten om een verklaring van de behandelend arts uit het buitenland te overleggen. Aan deze verklaring mag de werkgever eisen stellen. Bijvoorbeeld dat de verklaring:

• is opgesteld in het Engels of Duits;
• duidelijk leesbaar is;
• de aanvang, aard en verwachte duur van het verzuim vermeldt;
• en de voorgeschreven behandeling noemt.

De werkgever kan de werknemer ook vragen om terug te keren naar Nederland voor een medische controle. Dit moet gelet op de omstandigheden van het geval een redelijk verzoek zijn en de werknemer moet in staat zijn om te reizen.

In dit artikel heeft mr. Nelleke de Langen-Loeffen, jurist arbeidsrecht van het HRM kennissysteem RAP bij IJK antwoord gegeven op enkele vragen rondom vakantiedagen en ziekte. Wil je meer weten, kijk dan op de website van RAP. Heb je een vraag voor Nelleke of haar collega’s? Neem dan per e-mail contact op met de Helpdesk HRM.