Generatie Z (geboren 2000-2015) vindt geld belangrijk. Uit internationaal onderzoek van Deloitte blijkt dat het salaris topprioriteit is voor jongeren. 40% verandert binnen twee jaar van baan als het aanbod ergens anders beter is. Ze willen graag snel veel geld verdienen. Onder de verlekkerende kop ‘Wil jij ook 10K per maand verdienen?’ legt een Gen-Z’er uit hoe je middels affiliate marketing en cashcow-accounts ‘passief inkomen’ kunt genereren.
Dit valt moeilijk te rijmen met het beeld van een idealistische en duurzame generatie. Het leidt tot verbolgenheid bij de oudere generaties: ‘Ze willen een eerlijke wereld, maar ze willen er niet aan mee doen!’ Om tot meer begrip te komen: Waar komt deze focus op geld vandaan?
Generatie Z is opgegroeid in tijden van een zogenaamde polycrisis. Als de wereld om je heen onzeker wordt dan is het logisch dat je meer hangt aan (financiële) zekerheid. Deze generatie is zich bewust van de groeiende financiële ongelijkheid en de impact daarvan op hun kansen. Hierdoor zijn ze op zoek naar manieren om hun financiële situatie op de rit te krijgen en te verbeteren. Een masterplan om snel een buffer op te bouwen om zichzelf te beschermen tegen toekomstige uitdagingen.
Ze voelen zich verantwoordelijk om hun leven tot een succes te maken. ‘Als ik faal, dan heb ik dat aan mezelf te danken.’ Geld is in onze samenleving nou eenmaal nog steeds de makkelijkste manier om anderen te laten zien dat je het goed doet. De populaire uitspraak ‘It’s all Gucci’ (lees: het gaat goed) zegt veel.
Deze generatie is ongelooflijk goed op de hoogte. Van alle kanten worden ze van jongs af aan gevoed met kennis over financiën. Van mogelijke investeringen tot het belang van het opbouwen van pensioen. En ook de moeilijkheden zoals het afbetalen van een studieschuld en hun financiële afstand tot de woningmarkt. Hun ouders (pragmaten) zijn, op een ander manier, ook veel met geld bezig. De pragmaten hebben het thuis vaker over geld dan hun Babyboom ouders. Generatie Z heeft het financiële bewustzijn dus niet van een vreemde.
Er is echter iets dat ik altijd in dit verhaal mis. Een blinde vlek van pragmaten is dat zij thuis lang niet altijd positief over werk praten. Zij delen eerder tussen neus en lippen door dat ze nóg een vergadering hebben of 150 mails moeten doorploeteren. Zij vergeten te vertellen wat het werk ze in voldoening, beloning en skills oplevert. De passie voor de organisatie of het vak spat er, in communicatie althans, niet vanaf. Generatie Z heeft daardoor een minder positief beeld ontwikkeld over werk.
Al voordat ze de arbeidsmarkt betreden geven ze aan parttime te willen werken. Fenomenen zoals ‘Quiet Quitting’ (niet meer doen dan noodzakelijk) ‘FIRE’ (Financial Independent Retire Early) komen niet per se voort uit luiheid. Eerder uit de angst om zichzelf kwijt te raken. Generatie Z hecht waarde aan flexibiliteit en vrijheid. Dat is in combinatie met hun hang naar financiële zekerheid en stabiliteit een ingewikkeld verhaal. De oplossing? Financiële onafhankelijkheid. En wel zo snel mogelijk! Ze dromen van een manier om zo snel mogelijk geld te ‘verdienen’, zodat ze in alle rust kunnen bedenken wat ze echt willen doen. Ze zoeken naar hun ‘Ticket to paradise’.
De generaties die nu klagen over de geldbeluste adolescenten zijn dezelfde generaties die de context hebben gecreëerd waarin dit tot stand is gekomen. Een instabiele wereld, hoge prestatiedruk, internet en social media…geen uitvindingen van Generatie Z. We moeten niet afgeven op jongeren en hen wegzetten als geldwolven, we zouden ons moeten schamen dat we zelf geld voor geluk hebben gezet.
Verreweg de meeste jongeren gaan gewoon voor een baas werken en genereren geen passief inkomen. Pragmaten moeten hun kinderen uitleggen dat dat ook maar beter is. ‘Arbeid adelt.’ Ervaring leert dat het lege bestaan van niet werken eerder leidt tot depressie dan geluk. Jongeren hebben wel een groot voordeel. Door de krapte op de arbeidsmarkt kunnen zij veel meer eisen stellen met betrekking tot arbeidsvoorwaarden. Voorgoed op Ibiza wonen zit er misschien niet in, maar op de parttime dinsdag shoppen voor een tasje van Gucci misschien wel. Het is ze gegund.
Kim Jansen is als sociaal psycholoog altijd werkzaam geweest op het snijvlak van HR, onderzoek en het trainerschap. Met een fascinatie voor Millennials, ook wel Generatie Y, heeft ze zichzelf gaandeweg ontwikkeld tot generatie-expert. Op dit moment geeft Kim presentaties, workshops en masterclasses rondom het benutten van generatiediversiteit. Ook helpt ze organisaties om bruggen te slaan en generatieverschillen te benutten. Kijk voor meer informatie op haar website Generations at Work.