Robotisering in de zorg: een droom die werkelijkheid wordt?
Verpleeg- en verzorgingstehuizen staan voor grote uitdagingen. Denk hierbij aan de vergrijzing in Nederland, maar ook aan de bezuinigingen binnen de zorgsector. Daarnaast is de kwaliteit van zorg een belangrijk aandachtspunt dat niet op de agenda van het management zal ontbreken.
De toenemende vraag naar zorg gaat gepaard met bezuinigingen en verwachte personeelstekorten binnen verpleeg- en verzorgingstehuizen. Deze ontwikkelingen hebben tevens gevolgen voor de huidige zorgprofessionals. Naar verwachting zal de werkdruk de komende jaren verder oplopen als er geen interventies worden ingezet. Het werkgeluk van de medewerkers mag echter niet ten koste gaan van de maatschappelijke ontwikkelingen. Hoe kunnen robots enerzijds bijdragen aan de zorg voor cliënten en anderzijds het werkgeluk van zorgprofessionals bevorderen? In de samenleving wordt veel gesproken over deze vraag. Verschillende artikelen en onderzoeken zijn erop gericht om hier meer inzicht in te krijgen.
Onderzoekers geven aan dat het noodzakelijk is om in de toekomst meer gebruik te maken van digitalisering in het zorgproces. Margo van Kemenade vertelt in de film ‘Ik ben Alice’ het volgende: ”In 2024 zijn er in Nederland vier keer zoveel tachtigjarigen. Daarnaast heeft 75% van de tachtigjarigen iets waardoor zij zorg nodig hebben.”
Een robot kan een oplossing zijn om taken uit handen te nemen en zorg efficiënter in te richten. Digitale oplossingen hebben immers als doel om het zorgproces te optimaliseren, zodat de behoefte van de cliënt wordt beantwoord en zorgprofessionals hun werk professioneel en persoonlijk kunnen uitvoeren. Op dit moment worden robots al ingezet bij experimenten in Nederlandse verpleeg- en verzorgingstehuizen.
Een voorbeeld hiervan is knuffelzeehond Paro. Paro wordt met succes gebruikt voor dementerenden in verpleeg- en verzorgingstehuizen. De zachte baby-zeehond kan horen en stemmen herkennen. Ook reageert hij op aanrakingen. Paro wordt ingezet om het functioneren en de kwaliteit van leven van ouderen met dementie te verbeteren. Op een speelse manier kunnen zintuigelijke en interactieve oefeningen worden gedaan. Paro vrolijkt mensen op, stimuleert de communicatie en heeft een kalmerend effect.
Daarnaast wordt zorgrobot Zora ingezet in verpleeg- en verzorgingstehuizen om zorgprofessionals te assisteren. Zora kan communiceren, dansen, spelletjes spelen, voorlezen, de animatie aanvullen en bewegingsoefeningen doen. De zorgrobot ondersteunt de zorgprofessional, zodat de zorgverlener de aandacht kan vestigen op het menselijke aspect.
Bevindingen in de praktijk
Cliënten reageren over het algemeen goed op robots als Paro en Zora. Paro wordt in verschillende zorgorganisaties met succes ingezet. Dementerenden praten en knuffelen graag met het ‘dier’. Uit onderzoek van de Australische Griffith University is gebleken dat Paro onrust en angst vermindert en de kwaliteit van leven en het plezier vergroot. Ook de inzet van Zora is als positief bestempeld. Bewoners zien Zora graag in hun midden en vertrouwen haar snel. De documentaire ‘Nooit meer eenzaam met Zora, een zorgrobot’ laat beelden zien waar dit uit blijkt.
Meer lezen? Je vindt het gehele artikel in de decembereditie van het magazine Driessen Persoonlijk op pagina 20 en 21.