(Online) leiderschap is een keuze
Een leider is iemand die kan motiveren en enthousiasmeren. Hij* is energiek en aanwezig, weet wat er leeft en vindt een oplossing voor ieder probleem. Hij haalt het beste uit mensen en heeft de kracht om out-of-the-box te kunnen denken. Hij wordt gewaardeerd om zijn optimisme en snelheid. Relaties en respect zijn voor hem belangrijke pijlers van het leiderschap. En dat is niet voor niets.
Als je als leider geaccepteerd wil worden, dan zijn competenties en integriteit namelijk van groot belang. Als leidinggevende wordt er van je verwacht dat je kennis hebt van zaken, waarmee je een bepaalde mate van respect krijgt. Bovendien verwachten mensen een open, eerlijke en transparante relatie. Dit zorgt voor goede, betrouwbare relaties en (emotioneel) betrokken medewerkers.
De geboren manager
Een geboren manager neemt weloverwogen beslissingen die berust zijn op ratio, analyses, logica en richtlijnen. Zijn maatstaven zijn hoog. Hij kent alle details, is altijd systematisch en precies voorbereid en altijd op tijd aanwezig. Hij wordt gewaardeerd om zijn doorzettingsvermogen, kennis en inzicht. Richtlijnen en functioneel gezag zijn voor hem belangrijke pijlers van het management. Hierin zien we vaak ook het verschil ontstaan tussen een manager en een leider. Een manager is (vaak) hiërarchisch aangewezen om te leiden. Hij wordt verkozen op basis van competenties die passen bij een manager, niet per se bij een leider. Hij heeft waarschijnlijk functioneel gezag, omdat hij bijvoorbeeld al flink wat jaren bij een organisatie werkt of omdat hij door bepaalde prestaties indruk heeft gemaakt op de directie. Hierdoor wordt hij benoemd tot manager of: ‘leidinggevende’. Maar tot leidinggevende word je niet benoemd. Leiderschap is een keuze, geen (aangewezen) positie.
Formeel vs. moreel leiderschap
Een manager of aangewezen leider heeft formeel leiderschap. Er wordt naar hem geluisterd en er wordt aan zijn voorwaarden voldaan, omdat hij in een positie zit waarin hij dit van (zijn) mensen kan en mag verwachten. Een moreel leider daarentegen is een geboren leider of een persoon die het leiderschap zelf gekozen heeft. Hij is betrouwbaar, luistert naar mensen, heeft een eigen visie, maakt keuzes op basis van intuïtie en stelt zichzelf niet formeel boven anderen. Er is geen sprake van een machtsspel, maar meer van een samenwerking met een charismatisch persoon die de samenwerking leidt. Hierin hoeven mensen ook niet gemanaged te worden. Moreel leiderschap betekent het richting geven en stimuleren van emotionele betrokkenheid. Dit zorgt ervoor dat mensen zichzelf managen. Ze zoeken samenwerkingen zelf op, waarbij kennis en vertrouwen leidend zijn.
Online leiderschap
Hoewel moreel leiderschap binnen organisaties steeds meer vorm krijgt en zelfsturende organisaties de toekomst lijken, gebeurt het zelf opzoeken van samenwerkingen online al jaren. Leiderschap is hier al geruime tijd een keuze en geen verworven ‘luxe’. Online is bijna alleen nog maar sprake van moreel leiderschap en we kennen online dan ook veel verschillende typen leiders. Zij worden ook wel ‘online influencers’ genoemd. Online influencers kunnen enorm van elkaar verschillen, maar allen hebben ze twee belangrijke dingen gemeen: ze kiezen bewust voor het leiderschap en anderen zien ze als leider, omdat zij hen iets kunnen bieden waar ze naar op zoek zijn, wat dat dan ook moge zijn.
* Voor de leesbaarheid is gekozen voor de mannelijke vorm. Vanzelfsprekend kun je waar ‘hij’ staat ook ‘zij’ lezen.