Een sociaal netwerk om je heen en een actief leven na je pensioen. Slechts twee kenmerken van de bewoners van de blue zones, gebieden waar mensen bovengemiddeld oud worden. Dit zijn ook kenmerken en misschien zelfs wel randvoorwaarden die belangrijk zijn om de vraag naar zorg te verminderen en het beschikbare aanbod te vergroten.
Het is een open deur, maar als we gezonder leven zijn we fitter en hebben we minder zorg nodig. Als we, naar vermogen, van betekenis blijven zijn we fitter en hebben we minder zorg nodig. Dit heeft een gunstig effect op de vraag naar zorg. En daarnaast heeft de mogelijkheid om van betekenis te blijven in de zorg een gunstig effect op het aanbod van beschikbare zorg. Hoe makkelijk kan het zijn!
De afgelopen maanden maakte ik deel uit van een onderzoeksteam dat samen met Stichting IZZ en de Nationale Zorgreservisten onderzoek deed naar het inzetten van vakmanschap en ervaring tijdens je werk of tijdens je pensioen. En wat bleek: professionals in zorg & welzijn, die hun vakmanschap en ervaring tijdens hun loopbaan of hun pensioen blijven inzetten in zorg & welzijn, voelen zich fysiek én mentaal fitter dan degenen die dit niet doen. Zij geven aan dat het leveren van een betekenisvolle bijdrage aan de maatschappij en het onderhouden van sociale contacten de belangrijkste beweegredenen zijn om zich te blijven inzetten. Daarnaast blijft de liefde voor het vak een belangrijke reden om actief te blijven. Driekwart geeft aan gelukkig te zijn met hun extra inzet en scoren dit met een rapportcijfer van 8 of hoger. Een op de drie geeft zelfs een 9 of 10. We werden helemaal blij van deze positieve resultaten.
Wat betreft de grote vraag om extra capaciteit liggen dus bij deze groep de kansen. Om ze te mobiliseren is er wel een belangrijke rol voor HR-professionals weggelegd. Het blijkt dat gepensioneerden hun kennis en ervaring graag willen inzetten, maar niet zelf actief op zoek gaan naar initiatieven om dit te kunnen doen. Zij willen hiervoor gevraagd worden door bijvoorbeeld hun voormalige werkgever. Niet omdat ze zich te goed voelen om zelf actie te ondernemen, maar omdat ze twijfelen of hun kennis en ervaring nog wel van toepassing is en of het werk niet te zwaar is. HR kan hier dus een brug slaan tussen vraag en aanbod. Wat hierbij ook helpt is het delen van ervaringsverhalen van gepensioneerden die zijn blijven werken.
Als doorwerken niet passend is, dan is het ook een mooie optie om je kennis en ervaring in te zetten in noodsituaties. Een initiatief dat hierop aansluit is de Nationale Zorgreserve (NZR). De NZR is een landelijk netwerk van bevoegde en bekwame oud-zorgprofessionals. Als er een crisis is en de continuïteit van de zorg in gevaar komt, staan zorgreservisten paraat.
Kortom, ik zie de inzet van kennis en ervaring van gepensioneerden als een welkome win-win situatie.
Anouk ten Arve
Principal arbeidsmarktvraagstukken en inzetbaarheid PGGM
Auteur boek Zuurstof voor zorgprofessionals
Dit blijkt uit een onderzoek naar fitheid en inzet van vakmanschap door medewerkers in zorg en welzijn door PGGM&CO in samenwerking met IZZ en de Nationale Zorgreserve (NZR) onder 2197 zorg- en welzijnsmedewerkers (1449 gepensioneerden en 748 werkenden).