AWVN: sociaal vangnet voor iedereen die werkt, ook zzp’ers

Tweedeling dreigt

Als gevolg van ons huidige stelsel van sociale zekerheid dreigt een tweedeling tussen aan de ene kant een krimpende groep werkenden met een vaste baan en veel zekerheden, aan de andere kant een snel groeiende groep flexwerkers en zelfstandigen zonder aanspraak op sociale voorzieningen.

Basispakket voor alle werkenden in Nederland

Volgens AWVN leidt onzekerheid over de eigen werksituatie en financiële risico’s bij veel flexwerkers en zelfstandigen tot lagere consumptieve bestedingen. Bij mensen met een vaste baan werkt het huidige stelsel juist ‘behoudzucht’ in de hand. De belangenbehartiger pleit voor een basispakket voor alle werkenden in Nederland, waarin regelingen voor werkloosheid, ziekte, arbeidsongeschiktheid, pensioen en opleiding zijn opgenomen.

Hoofdpunten rapport

In het rapport ‘Nieuw sociaal beleid voor Nederland, een verantwoorde weg naar groei’ doet de AWVN een oproep om uit de impasse te komen, met name om de belangen van beide groepen werkenden op de lange termijn te kunnen verenigen in een inclusieve arbeidsmarkt van en voor iedereen. AWVN doet de volgende voorstellen:

Werken aan optimale flexibiliteit voor bedrijven, gekoppeld aan nieuwe zekerheden voor alle werkenden:

• Een uniforme basisregeling voor sociale zekerheid voor alle werkenden, die voorziet in een uitkering bij werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid.
• Bovenop de AOW: een uniforme en verplichte basispensioenregeling voor alle werkenden.
• Het transformeren van het sociaal beleid voor werknemers in sociaal beleid voor allen die op (semi-)continue basis voor de onderneming werken.
• Een code verantwoordelijk marktgedrag voor alle relevante sectoren waar nieuwe werkrelaties ontstaan doordat ondernemingen werk uitbesteden aan (facilitaire) dienstverleners en zzp’ers.

Werken aan en investeren in de kwaliteit van de beroepsbevolking en in duurzame inzetbaarheid:

• Een nationaal opleidings- en ontwikkelingsfonds voor alle werkenden.
• Stagerecht voor alle MBO-studenten.
• Het ontwikkelen van bedrijfsgerichte op leidingen op lager en middelbaar niveau door middel van samenwerking tussen ondernemingen en ROC’s.
• Inhoudelijk werk maken van talentmanagement, om daarmee de interne flexibiliteit van ondernemingen te vergroten en beter opgewassen te zijn tegen de externe flexibiliteit.

Werken aan nieuw werk in een sterk vergrijzend Europa met een structureel krimpende beroepsbevolking:

• De vorming van een netwerk van (grotere) ondernemingen dat de mogelijkheden van reshoring van productie van het buitenland naar Nederland in kaart brengt.
• De invoering van dienstencheques voor persoonlijke dienstverlening aan burgers, vooral thuiswonende ouderen.

Werken aan draagvlak voor deze veranderingen door de innovatie van processen:

• Verkennen van mogelijkheden voor vernieuwing van de processen rond arbeidsvoorwaardenvorming en medezeggenschap. Een mogelijkheid is om het cao-proces te splitsen in afspraken over een kortlopende loon-cao en afspraken over een op de middellange termijn gerichte investerings-cao waarin duurzame inzetbaarheid en duurzame flexibiliteit zijn opgenomen. Een andere mogelijkheid is om alle werkenden die duurzaam aan de onderneming verbonden zijn, te betrekken bij de arbeidsvoorwaardenvorming en medezeggenschap.
• Nieuwe rolopvattingen voor betrokken partijen: ondernemingen die ook inclusief werkgeverschap, reshoring van productiewerk en maatschappelijk verantwoord ondernemen omarmen en vakorganisaties die ook aandacht besteden aan individuele dienstverlening en coaching.

Bron: AWVN-rapport ‘Nieuw sociaal beleid voor Nederland, een verantwoorde weg naar groei’