Ambtenaren ervaren veel vrijheid bij thuiswerken, maar missen hun collega’s

Tussen 14 en 27 juli namen 197 ambtenaren die binnen het HRM-vakgebied werken deel aan de enquête. Een grote meerderheid van hen (155) is in dienst bij 121 van de 355 gemeenten. Veel van de ondervraagden vinden dat thuiswerkende ambtenaren productiever zijn en efficiënter werken. Ze kunnen zich thuis beter concentreren en kunnen er ongestoord werken. Verder zien ze het ontbreken van reistijd als persoonlijk pluspunt. Ook de balans tussen werk en privé is volgens veel respondenten een stuk beter. Lang niet iedereen kan zich daar echter in vinden. Een deel van de ondervraagden beschouwt een disbalans tussen werk en privé als negatief effect van het vele thuiswerken. Het werk is thuis altijd nabij.

Meer vrije werkplekken

Een veel vermelde meerwaarde van het thuiswerken is de ruimte om de werktijd zelf in te delen. Een ander genoemd pluspunt is meer autonomie voor medewerkers. Ambtenaren die eerder moesten ‘vechten’ voor een werkplek in de flexibele kantoortuin, vinden de ‘corona-periode’ een opluchting. Zo merkt een van de respondenten tevreden op dat er meer werkplekken vrij zijn op kantoor.

Digitale vergaderingen

Een ander als prettig ervaren bijeffect van corona is het korter vergaderen. “Digitaal vergaderen is efficiënter; het levert tijdwinst op” en “Vergaderingen zijn zakelijker en meer gestructureerd”, merken deelnemers aan het onderzoek op. Maar er zijn ook medewerkers die het hier oneens mee zijn. Zij vinden digitale vergaderingen juist “dodelijk vermoeiend”.

Minder reistijd

Een respondent vat de voordelen van het thuiswerk samen: “Minder reistijd en reiskilometers en daarmee beter voor mens en milieu. ICT-applicaties worden beter benut en uiteindelijk zijn er minder werkplekken nodig.”

Minder informeel contact

Aan het vele thuiswerken kleven echter niet alleen maar voordelen. Bovenaan de lijst negatieve gevolgen staat een tekort aan persoonlijk contact. Respondenten missen het praatje bij de koffieautomaat en de spontane gesprekken die kunnen leiden tot goede ideeën en snelle oplossingen. Een ambtenaar stelt dat er minder informeel contact is en daardoor minder gevoel ‘hoe de hazen lopen’. Volgens een andere respondent zie je niet hoe het echt met iemand gaat. Verder is er een moeilijkere interne afstemming en staat de ‘integraliteit’ onder druk.

Sociale cohesie verdwijnt

Een geënquêteerde stelt ook dat niet iedere medewerker en leidinggevende er klaar voor is. “Het vraagt investering in cultuuraanpassing en in leidinggevenden.” Een andere ambtenaar vindt dat ‘de organisatie er geestelijk niet klaar voor is’. Verschillende respondenten noemen vervreemding en het wegebben van de sociale cohesie als nadeel. “Het is waardeloos voor spontane ontmoetingen en netwerken, het zien en spreken van collega’s en het inwerken van stagiaires en nieuwe medewerkers”, zet een ambtenaar de nadelen nog eens op een rij. Een andere respondent beklemtoont dat verhoogde productiviteit prettig kan zijn, maar dat er ook voor overbelasting moet worden gewaakt.

Inrichting van de thuiswerkplek

Enkele ambtenaren beklagen zich over een gebrek aan ondersteuning van de werkgever voor de inrichting van de thuiswerkplek. Deze blijken bovendien lang niet allemaal aan de arboregels te voldoen, wat wel verplicht is vanuit de wet. Nadelig voor de thuiswerkers is ook dat de kosten van koffie, toiletpapier, elektriciteit, en later dit jaar de verwarming voor hun eigen rekening komen. Bovendien snoepen ze thuis meer dan op kantoor, omdat daar ‘minder verleidingen’ zijn.

Bron: Binnenlands Bestuur