De ogen zijn gericht op Generatie Z (geboren 2000-2015). Zij brengen de heersende normen aan het wankelen en dwingen nieuwe spelregels af. Waar minder over gesproken wordt is Generatie Alpha (geboren na 2015). Logisch, want de oudsten zijn nu 10 jaar. Alpha kinderen komen wij in een professionele setting nog niet tegen, maar over 10 jaar zullen de jongvolwassen ‘Alphieten’ de status quo challengen en de gemoederen bezighouden. Zij zullen dan het nieuwe enigma zijn waar we de vinger op proberen te leggen.
Maar ook nu al wordt mij gevraagd wat kenmerkend is aan Generatie Alpha. Laatst kreeg ik zelfs de vraag wat ik kan vertellen over Generatie Bèta. We voelen blijkbaar haast in het duiden van generaties. Helaas moet ik een teleurstellend antwoord geven. Ze zijn nog te jong om conclusies te trekken. Het geboortecijfer loopt al even terug dus het wordt sowieso een kleine generatie. We zien natuurlijk in welke context zij nu opgroeien en wat ze meekrijgen van ouders, onderwijs en omgeving. Het driekoppige monster: klimaatcrisis, AI en (geo)politieke spanningen. Een hoogopgeleide, technologisch onderlegde generatie die opgroeit in onrust. Maar hoe het pad tot aan hun volwassenheid precies gaat zijn en in welk doen en laten zich dit vertaalt…?! Eén ding weet ik zeker: ze zullen anders zijn dan voorgaande generaties.
Maar wat als ik toch ga gissen?! In de vorm van 2 extreme scenario’s. 1 worst en 1 best case scenario. Een willekeurige kleuter is in 2045 de formatieve jaren uit en een 25 jarige jongvolwassene. Omwille van het taal technische gemak spreek ik over een vrouwelijke persona die Alpha heet. Hoe vergaat het haar? Welk gedrag vertoont zij? Waar vult zij haar dagen mee?
Alpha is sinds haar 15de van school af. Zij woont bij haar ouders en heeft een baan in de zorg. Ze heeft er weinig plezier in en denkt er regelmatig over om iets anders te gaan doen, maar ze weet niet goed wat. In haar vrije tijd brengt ze veel tijd online door. Alpha heeft offline weinig connectie met de wereld en mensen om haar heen. Ze voelt zich eenzaam, verloren en een mislukkeling. Ze heeft soms het gevoel een zombie te zijn als ze in de spiegel kijkt. Geconfronteerd worden met haar weerspiegeling is sowieso een pijnlijk punt, want door vroeg begonnen te zijn aan cosmetische ingrepen heeft zij huidproblemen. Op social media ziet ze beelden van peers die het gemaakt hebben. Ze had gehoopt op een rijk, gelukkig en succesvol leven. AI komt met oplossingen en concrete stappenplannen om gelukkiger te worden. Voordat ze gaat slapen denkt ze soms: “Vandaag ga ik het helemaal anders doen!”, maar het ontbreekt Alpha aan zelfvertrouwen, focus en doorzettingsvermogen om door te pakken. Op haar slechtste momenten hoopt ze dat de klimaatcrisis snel tot een hoogtepunt komt, want dan hoeft ze ook niet meer te dealen met het leven.
Alpha is een bevlogen en zelfverzekerde dame. Ze is al jong ondernemer geworden en gooit hoge ogen met haar creativiteit en mondigheid. Haar ouders hebben haar op het hart gedrukt dat verbinding, samenwerking en collectieve inspanning om de wereld mooier te maken, essentieel is om een waardevol leven te leiden. Alpha gaat op een bewuste manier om met haar digitale middelen. Ze zet deze als efficiënte tools in en niet als tijd-slurpers. Mentaal welzijn staat voor haar en haar vrienden bovenaan in de prioriteitenlijst. Zij maakt bewust ruimte voor sport, ontspanning en zelfzorg. De projecten waar Alpha mee bezig is draait zij met een groot en divers netwerk. Zij organiseert met haar community sociale events waar verschillende perspectieven en ideeën samen worden gebracht. Ze bespreken thema’s als integriteit, duurzaamheid en gelijkheid. Alpha is hoopvol en gedreven, omdat ze ziet dat veel projecten daadwerkelijk bijdragen aan een gedeelde missie; het bevorderen van een gezonde samenleving. Alpha is dankbaar voor de mogelijkheden die het leven haar bieden om het verschil te maken en ziet de toekomst met optimisme tegemoet.
De toekomst van Generatie Alpha ligt niet vast. Ze wordt gevormd door de tijd waarin deze generatie opgroeit en de keuzes die wij nu maken. Willen we een generatie die verloren raakt in desillusie en isolatie, of een generatie die met drive en veerkracht de uitdagingen van de toekomst aangaat? Iedereen die met hen in aanraking komt – ouders, docenten, beleidsmakers, werkgevers – heeft invloed op de richting die ze opgaan. Wat dat betreft dus wel goed dat we al in een vroeg stadium deze generatie proberen te duiden.
Kim Jansen is als sociaal psycholoog altijd werkzaam geweest op het snijvlak van HR, onderzoek en het trainerschap. Op dit moment geeft Kim presentaties, workshops en masterclasses rondom het benutten van generatiediversiteit. Kijk voor meer informatie op haar website Generations at Work.
Kim schreef het boek ‘Het generatie-effect’ over hoe alle generaties samen meer bereiken: van boomer tot zoomer.
