Interview
12 dec '19
12 december '19
8 min

Zo maak je werk van verjonging

In 2019 won Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening, onderdeel van Rijkswaterstaat, de FUTURPROOF-award. Een prijs die wordt uitgereikt aan een overheidsorganisatie die werk maakt van vernieuwing, verjonging en een toekomstbestendige organisatie.

Een mooie aanleiding om in gesprek te gaan met Ton van der Veen, directeur bedrijfsvoering (rechts op de foto) en inkoop en Michiel Eckenhaussen, technisch projectleider bij Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening (links op de foto) en Tim Smit, landelijk voorzitter van FUTUR (midden op de foto).

DE FUTURPROOF-award is in het leven geroepen door FUTUR, het landelijk netwerk van en voor jonge ambtenaren. Tim: ‘Met de FUTURPROOF-award worden overheidsorganisaties die concreet werken aan vernieuwing en verjonging in het zonnetje gezet, zodat zij hun ervaringen kunnen delen en een inspirerend voorbeeld zijn voor andere organisaties’. In januari 2019 werd de award voor de tweede maal uitgereikt. Gemeente Stichtse Vecht mocht de award dit jaar overdragen aan Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening. Tim: ‘Het feit dat een gemeente wordt opgevolgd door een rijksorganisatie laat enerzijds zien hoe veelzijdig het werken in de publieke sector is, en anderzijds dat er thema’s zijn die in de hele publieke sector spelen. Deze terechte winnaars geven een overtuigend antwoord op de vraag welke concrete stappen je kunt zetten richting een toekomstbestendige organisatie.

Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening

De ruim 1.000 mensen die werkzaam zijn bij Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening zorgen ervoor dat de data en ICT op de weg, de vaarweg en in de watersystemen op en top in orde is, zodat de gebruikers van de weg en vaarweg vlot van A naar beter kunnen, Nederland groen is en bovendien voldoende en schoon water heeft.

Hoe maken jullie werk van verjonging?

Ton: “Rijkswaterstaat CIV is een kennisrijk informatieonderdeel binnen Rijkswaterstaat. Om die kennis in huis te halen werd in het verleden veelal een beroep gedaan op externe professionals. Dat leidde ertoe dat de kennis onvoldoende werd overgedragen aan onze eigen medewerkers. Conclusie was dat de verdeling eigen medewerkers en inhuur niet meer in de juiste verhouding was.

We zijn aan de slag gegaan om de externe inhuur naar een flexibele schil van 10-15% terug te brengen. Dat ging gepaard met het moeten aannemen van nieuwe mensen. Als onderdeel van Rijkswaterstaat hadden wij een behoorlijke wervingsopgave. Daarbij heeft een personeelsbestand met een gemiddelde leeftijd van 48 jaar ons doen besluiten om voor een andere verhouding in leeftijd te gaan, zodat de organisatie meer een afspiegeling van de samenleving is. Toen is de target afgesproken dat 60% van de vacatures door jongeren, van 35 jaar of jonger, ingevuld moest worden. Dit hielp om anders te kijken naar je vacaturestelling.”

Bij Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening werk je in een omgeving van vernieuwing, ICT, cybersecurity en alles wat gebeurt en ontwikkeld wordt op het gebied van data en industriële automatisering. Dat vraagt om kennis. Ton: “Op die prioritaire gebieden zijn we niet vanuit de oude traditie gaan kijken of een kandidaat op de functie past, maar zijn we meer ‘aanvallend’ naar onze functievervulling gaan kijken, namelijk hoe kunnen we een talent aan onze organisatie binden? En wat blijkt, jongeren vinden dat prettig.

We organiseren bijvoorbeeld pizzasessies die we via social media aankondigen. We vertellen een groep van 35 geïnteresseerden, onder het genot van een heerlijke pizza, wat voor mooie dingen wij aan het doen zijn. Als we talenten zien, stellen we niet het functiehuis centraal, maar het feit dat we deze mensen goed kunnen gebruiken in onze organisatie en potentie zien. Daar waar schaarste is en prioriteiten in het werk liggen, geven we ruimte om niet de functiebeschrijving als ultieme waarheid te stellen. De opgave is zo snel aan verandering onderhevig dat je niet altijd meer uit de voeten kunt met een functiebeschrijving die jarenlang mee gaat. Dan moet je op een ander niveau gaan sturen voor bepaalde groepen.”

Om jongeren aan te trekken, ging vier jaar geleden het eerste Young Professional programma van start. Michiel was samen met zeven andere jonge talenten de eerste deelnemer van het programma binnen Rijkswaterstaat CIV. “Wat mij aanspreekt binnen CIV is dat we proactief bezig zijn met de werving van jongeren. Zo organiseren we inhoudsdagen voor data science studenten van de Erasmus Universiteit in samenwerking met ons eigen data lab. Er worden proactief studenten benaderd om een sessie mee te draaien of we bieden werkstudenten een parttimebaan aan om naast hun studie alvast in het werkveld aan de slag te gaan. De focus binnen het Young Professional programma ligt nu meer op cybersecurity, data en industriële automatisering, waar de focus 4 jaar geleden nog op andere thema’s lag. We kijken echt waar het werk van Rijkswaterstaat naartoe gaat en welke expertise wij nodig hebben om ons werk goed te kunnen doen”, aldus Michiel.

Tim vult aan: “Rijkswaterstaat CIV heeft echt een sprong gemaakt op het gebied van verjonging. Door middel van een target, een banenafspraak traject voor mensen met een beperking en goede begeleiding van jongeren om ze ook binnen de organisatie te kunnen behouden. In het juryrapport werd ook expliciet benoemd dat de organisatie jongeren een stem geeft en ze vooral de jongeren zelf laten vertellen hoe het werken binnen Rijkswaterstaat CIV is.”

Wat kunnen jongeren betekenen voor de overheid?

De overheid vergrijst en jongeren zijn nodig om de organisatie toekomstbestendig te maken. Tim: “Wij geloven ook dat jongeren nieuwe energie en inzichten met zich meebrengen, maar ook over specifieke vaardigheden beschikken die in de moderne veranderende samenleving van belang zijn. We zien ontwikkelingen als digitalisering, het toenemende belang van transparantie en het mondiger worden van de burger. Iedereen komt op voor zijn of haar eigen belangen en dan spelen rationele argumenten lang niet altijd een rol. De overheid zegt ook niet langer ‘wij weten hoe het moet’, maar zoekt burgers, organisaties en bedrijven op om een partnership aan te gaan.

Jongeren zijn opgegroeid met deze ontwikkelingen en kunnen helpen het ambtenaarschap anders vorm te geven. Zij hechten over het algemeen wat minder waarde aan hiërarchie
en communiceren anders. Jongeren zijn opgegroeid in een digitale wereld en beschikken over vaardigheden om digitaal te kunnen communiceren. Verder hebben zij het vermogen om zich te verwonderen en andere, kritische vragen te stellen. Zij zijn nog niet belast met een bepaalde geschiedenis, zien nog minder problemen en zitten daardoor meer in een ideeënfase, omdat ze iets willen leren begrijpen. Veel jongeren stellen de opgave centraal en willen vaak problemen oplossen. Dat vereist grens- en rol overschrijdend werken. Ik denk dat jongeren naar verbindingen zoeken om die problemen op te lossen. En daarin is de verbinding tussen meer ervaren mensen met waardevolle kennis en ervaring en de jonge mensen heel belangrijk.”

Wat heeft de verkiezing jullie gebracht?

Ton: “Het is natuurlijk niet zo dat wij de wijsheid in pacht hebben. Ook wij kunnen leren van andere organisaties en ik hoop dat andere organisaties ook van ons kunnen leren. Het mooie van de award is dat het ook uitnodigt om aan kennisuitwisseling te doen. Hiermee krijg je de goede gesprekken. Het heeft ons versterkt om op deze lijn door te gaan en te kijken naar nieuwe dingen die er nog niet zijn, die verrassen. Dat vinden jongeren leuk. Grappig is ook dat een van de drie finalisten van de jonge ambtenaar van het jaar, de overstap heeft gemaakt naar Rijkswaterstaat. De keuze voor deze jonge topper om naar Rijkswaterstaat te gaan, zie ik ook als waardering.”

Wat wil je de nieuwe winnaar meegeven zodra je het stokje doorgeeft in januari?

Ton: “Geniet er enorm van en probeer nog beter te worden in waar je al goed in bent en deel het vooral met anderen. De overheid is goed op weg om zakelijker te worden, maar daar kunnen we nog stappen in zetten. Als jongeren daar gezicht aan geven, dan helpt dat enorm in het imago van de overheid.”

Michiel: “Aansluitend daarop is het heel belangrijk dat je door blijft ontwikkelen, dus ook de jongerenprogramma’s, kijk waar je als organisatie naartoe wil, kijk wat de visie is van je organisatie en probeer dat te vertalen in een jongerenprogramma. Leg daar dan de verbinding en haal de juiste mensen in huis om ze klaar te stomen voor de opgave die je hebt in de toekomst.”

FUTUR & DRIESSEN

FUTUR hoopt haar doelen te bereiken samen met de jonge ambtenaren door heel Nederland. Het bestuur van de jonge ambtenaren bestaat naast voorzitter Tim, uit Houssam, Lune, Dorien, Iris, Laurens, Lieve, Melissa, Simone en Michael. Driessen en FUTUR zijn partners en bundelen hun krachten rondom het thema werkgeluk. Want werk is meer dan het hebben van een baan.

Uitreiking FUTURPROOF-award

Elk jaar organiseert FUTUR de verkiezing Jonge Ambtenaar van het Jaar (JAvhJ) om jonge ambtenaren in de spotlights te zetten. Tevens wordt dan de opvolger van de FUTURPROOF-award  bekendgemaakt. Het thema van deze verkiezing is ‘de stoute lefhebber’. De FUTURPROOF award zal gaan naar een organisatie die buiten de gebaande paden durft te treden en durft te experimenteren, maar ook vertrouwen en een vellige werkomgeving biedt. Wie de award in ontvangst mag nemen wordt op 23 januari 2020 bekendgemaakt tijdens de feestelijke uitreiking. Kijk voor meer informatie op www.futur.nl.

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine van Driessen Groep, thema TRENDS, december 2019.

Lieke Jansen
Hoofdredacteur

Voldeed dit artikel aan je verwachtingen?

Wij werken er continu aan om onze artikelen nog beter te maken.

Beoordeling 0 / 2. Aantal stemmen 0

Fijn dat dit artikel aan je verwachtingen voldeed!

Deel het in je netwerk.

Jammer dat dit artikel niet aan je verwachtingen voldeed

Laat ons weten wat we kunnen verbeteren.