Zet de trend met goed opdrachtgeverschap
Zelfstandige professionals (zzp’ers) zijn nog altijd trending topic. Deels heeft dat te maken met de aanhoudende perikelen rond (vervanging van) de wet DBA. Daarnaast doordat het aantal zzp’ers nog steeds sterk groeit en zij met hun capaciteit en expertise voor veel organisaties onmisbaar zijn om vooruitgang te realiseren en wendbaar te blijven.
Kortom, zzp is here to stay. Toch kunnen publieke organisaties nog veel meer uit de samenwerking met zzp’ers halen. Ofwel, serieus aan de slag met goed opdrachtgeverschap!
Wat is goed opdrachtgeverschap?
Goed opdrachtgeverschap is zorgen voor de juiste randvoorwaarden waardoor de samenwerking met een zzp’er optimaal verloopt (ZiPconomy). Vaak wordt dan primair gedacht aan zaken als een helder contract (modelovereenkomst), een fair tarief en tijdige betaling. Allemaal heel belangrijk, maar dit zijn vooral elementen die gaan over transactionele aspecten die wat lager in de behoeftepiramide van Maslov zitten. Het wordt juist interessant als organisaties kijken naar andere zaken die een goede samenwerking met zzp’ers mogelijk maakt en hun werkgeluk (verder) vergroot.
Contact voor contract
Professionele vooruitgang vraagt mijns inziens vooral om persoonlijke aandacht. Vertaald richting zzp’ers gaat het dan primair om persoonlijke aandacht vanuit de inhurende manager of opdrachtgever richting de zzp’er in de vorm van het goede gesprek, open communicatie en betrokkenheid. Recent onderzoek van de Universiteit van Tilburg en zelfstandigenkennisplatform ZiPconomy bevestigt dit. Hoewel zzp’ers veel waarde hechten aan hun onafhankelijkheid, toont het onderzoek aan dat zij beter hun best doen als ze zich écht betrokken voelen bij de opdrachtgever. Uiteindelijk zijn zzp’ers mensen die ook behoefte hebben ‘ergens bij te horen’. Contact gaat daarmee echt voor contract.
Focus en beleid op inzet van zzp’ers
Ik adviseer HRM om zzp’ers als doelgroep echt te omarmen in visie en beleid. De volgende vijf concrete tips helpen je om van goed naar geweldig opdrachtgeverschap te gaan:
- Denk als organisatie in je branding na over een propositie die ook aantrekkelijk is voor zzp’ers. Waarom moeten zij voor jouw organisatie als opdrachtgever kiezen? Natuurlijk moet het ‘what’ kloppen (tarief, contract), maar vergeet ook de ‘why’ (ambitie, verwachte bijdrage) niet.
- Besteed aandacht aan onboarding en een doordacht inwerktraject, maar ook zeker aan offboarding. Door de langdurige krapte ‘vechten’ steeds meer organisaties om dezelfde professionals. Juist door zzp’ers ook bij afronding van hun opdracht een ‘warm afscheid’ te geven (bijvoorbeeld door een evaluatie of een attentie), delen zij in de markt hun goede ervaringen weer met andere zzp’ers en dat draagt weer bij aan een goede employer brand.
- Denk na over een manier waarop je in contact bent en blijft met zzp’ers. Dit valt te organiseren via een zogenaamd self sourcing platform, of bijvoorbeeld via een besloten community op LinkedIn waar je nieuws over de organisatie, opdrachten en interessante ontwikkelingen deelt.
- Feedback, feedback, feedback! Veel zzp’ers vinden het fijn om feedback te krijgen gedurende hun opdracht. Plan hier periodiek tijd voor in en focus daarbij op het ‘wat’ (output), niet op het ‘hoe’. Neem daarin ook mee waarin je eventueel qua trainingsmogelijkheden zzp’ers kan en wil faciliteren, bijvoorbeeld door (betaalde) deelname aan trainingen vanuit je opleidingsaanbod.
- Maatwerk. De ene zzp’er is de andere niet. Sommige zzp’ers doen ‘hun ding’ en willen vooral behandeld worden als ondernemer. Andere zzp’ers waarderen juist verregaande betrokkenheid vanuit de organisatie. Goed om verwachtingen hierover vooraf te bespreken. Zo voorkom je dat zzp’ers en medewerkers hetzelfde worden behandeld en benut je de kracht van ‘de frisse blik’.
Hoe denken zzp’ers over goed opdrachtgeverschap?
Goed opdrachtgeverschap is vooral een kwestie van ‘gewoon doen’. Concreet door nieuwsgierig te zijn naar de doelgroep en je echt te verdiepen in wat hen drijft en het goede gesprek te voeren. Reijn heeft daarom een zzp-panel opgericht; een collectief van een tiental zzp’ers met wie wij periodiek bespreken hoe wij vanuit onze rol als opdrachtgever nog beter op hun behoeften kunnen aansluiten.
Wij stelden drie zzp’ers uit ons panel een aantal vragen over goed opdrachtgeverschap.
Jeroen van Oostende, domein interim- en programmamanagement sociaal domein
Goed opdrachtgeverschap is voor mij dat ook (of wellicht juist) inhuurmedewerkers betrokken worden bij de ontwikkeling van de organisatie, waardoor je commitment opbouwt en nieuwe, verfrissende ideeën betrekt bij deze ontwikkeling.
Wat merk jij in de praktijk van goed opdrachtgeverschap richting jou als zzp’er?
Ik merk dat ik regelmatig gevraagd wordt als het gaat om adviezen buiten mijn opdracht om. De ervaring die ik heb opgedaan bij andere gemeenten en in andere branches komen goed van pas bij de uitdagingen waar veel gemeenten mee te maken hebben. Door gebruik te maken van mijn competenties (verbinden en resultaatgerichtheid) kom ik in mijn kracht en voel ik me gewaardeerd. Ik werd laatst zelfs door mijn opdrachtgever gevraagd feedback te geven over zijn functioneren. Ik zie dat als een compliment.
Welk advies wil je organisaties in de publieke sector geven als het gaat om (het vormgeven van) goed opdrachtgeverschap?
- Zorg voor een goede mix van vast en flexibel personeel
- Maak gebruik van de kwaliteiten van iedere medewerker (vast en flexibel)
- Als je echt iets wil doorbreken, schroom dan niet om mensen van buiten de organisatie (tijdelijk) binnen te halen.
Cora de Graaf, domein (gemeente)financiën
Goed opdrachtgeverschap is duidelijkheid over wederzijdse verwachtingen bij de uitvoering van de opdracht (wat doe ik wel en wat niet), wat het gewenste resultaat is van de opdracht en hoe ik daar verantwoording over afleg.
Wat merk jij in de praktijk van goed opdrachtgeverschap richting jou als zzp’er?
De ene opdrachtgever is duidelijker in het aangeven wat het resultaat is van de opdracht dan de andere opdrachtgever. Het komt dan ook voor dat ik samen met de opdrachtgever de gewenste resultaten en weder-zijdse verwachtingen concreet maak.
Welk advies wil je organisaties in de publieke sector geven als het gaat om (het vormgeven van) goed opdrachtgeverschap?
Om bij aanvang van de werkzaamheden wederzijdse verwachtingen naar elkaar uit te spreken, resultaten concreet te benoemen en te bepalen hoe (tussentijds) verantwoording wordt afgelegd. Hierdoor voorkomt de opdrachtgever dat er na afloop van de opdracht geen discussie ontstaat over het opgeleverde eindresultaat.
Julika Teerhuis, domein HRM
Goed opdrachtgeverschap is voor mij het geven van een duidelijk omschreven opdracht aan de zzp’er, waarbij de opdrachtgever vertrouwen heeft dat de zzp’er de opdracht goed en naar eigen inzicht uitvoert.
Wat merk jij in de praktijk van goed opdrachtgeverschap richting jou als zzp’er?
Gelukkig heb ik tot nu toe allemaal goede opdrachtgevers gehad. Iedere opdrachtgever legt weer andere accenten in de samenwerking, maar over het algemeen is er voldoende aandacht voor.
Welk advies wil je organisaties in de publieke sector geven als het gaat om (het vormgeven van) goed opdrachtgeverschap?
Bedenk eerst goed wat de opdracht is die je een zzp’er laat uitvoeren. Beschrijf duidelijk wat er van de zzp’er wordt verwacht, wat de uit te voeren taken zijn voor de zzp’er en welke taken de organisatie zelf oppakt, zoals bijvoorbeeld planning, communicatie e.d. Indien de zzp’er op locatie van de opdrachtgever de opdracht uitvoert, zorg dan voor een goede introductie in de organisatie en dat alle benodigde faciliteiten geregeld zijn voordat de zzp’er start.
Wil je meer weten over hoe Reijn vorm en inhoud geeft aan goed opdrachtgeverschap? Kijk dan op de website van Reijn.