Parttime werk laat mensen eerder uit de bijstand komen

Bijstandsgerechtigden met parttime werk , soms maar enkele uren per week, komen drie keer vaker uit de bijstand dan mensen die volledig van de bijstand leven. Dat komt doordat collega’s het netwerk vormen voor een nieuwe baan. Parttime werken kan een opstap vormen naar meer uren werken. Een baan geeft zelfvertrouwen.

Moedig

Toch heeft maar 8,3 procent van de bijstandsgerechtigden een parttimebaan. Deze conclusie staat in het rapport van de stichting Divosa ‘Parttime werk in de bijstand’, dat gebaseerd is op eigen onderzoek. Divosa helpt gemeenten bij de uitvoering van sociaal beleid. Volgens de stichting is het best moedig dat mensen vanuit de bijstand in deeltijd gaan werken. Ze krijgen te maken met wijzigingen in toeslagen, ingewikkelde verrekeningen van inkomsten, terugvorderingsbrieven en onzekerheid over hun inkomen.

Wet hervorming kindregelingen

Alleenstaande ouders kregen voor de invoering van de Wet hervorming kindregelingen in 2015 nog te maken met het verlies van allerlei toeslagen. Parttime werk was toen helemaal niet aantrekkelijk, omdat ze al snel te veel verdienden. De nieuwe wet beperkte het aantal toeslagen voor alleenstaande ouders daarom van elf naar vier. Bovendien werd parttime werken fiscaal aantrekkelijker gemaakt.

Alleenstaande ouders in de bijstand

Daarna nam het aantal alleenstaande ouders in de bijstand inderdaad flink af. De daling bedroeg volgens Divosa vijf procent tussen begin 2015 en midden 2017. In dezelfde periode steeg het aantal alleenstaanden zonder kinderen met een bijstandsuitkering met negen procent. Het Centraal Bureau voor de Statistiek bevestigt de trend. Vlak voor de invoering van de Wet hervorming kindregelingen in november 2014 had Nederland ongeveer 87.000 alleenstaande ouders in de bijstand. Dat waren er in februari 2019 nog 72.500.

Financiële prikkel

De voorzichtige conclusie van het NRC is dat mensen een financiële prikkel moeten krijgen om alle hindernissen van het parttime werken in de bijstand te overwinnen. Daarbij is het een stuk gemakkelijker voor ze om te gaan werken als ze niet langer alle moeilijke brieven met terugvorderingen krijgen. Pierre Koning, hoogleraar sociale zekerheid aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, vindt dit echter te kort door de bocht. “Zulke prikkels hebben alleen effect als álle lichten op groen staan.”

Arbeidsmarkt

Waarschijnlijk heeft de daling vanaf 2015 namelijk ook te maken met de krappe arbeidsmarkt. Het werd voor alleenstaande ouders in de bijstand gemakkelijker om werk te vinden in de aantrekkende arbeidsmarkt na de crisis. Het beeld in economisch slechtere tijden kan anders zijn. Koning had bijvoorbeeld tussen 2009 en 2011 te maken met een experiment in dertien Nederlandse gemeenten. Dit liet toen zien dat maatregelen als een ruimere inkomensgrens met behoud van de bijstand nauwelijks gevolgen had voor het aantal alleenstaande ouders in de bijstand. Aandacht en intensieve begeleiding hadden toen veel meer effect dan financiële prikkels.

Bron: NRC