Wat maakt dat mensen zich langdurig willen verbinden aan een organisatie? Voor Marloes Groenewegen, sinds januari directeur-bestuurder van Fairtrade Nederland, begint het antwoord bij echte aandacht, vertrouwen en flexibiliteit.
“Voor mij is werkgeluk dat je energie háált uit je werk in plaats van dat het je energie kost”, zegt Marloes. “Dat je voelt: ik zit hier op de juiste plek, ik doe ertoe, en wat ik doe draagt bij aan iets groters. Dán pas kun je als mens floreren en als team presteren.”
Fairtrade Nederland is een compacte organisatie met 22 medewerkers, maar de impact is wereldwijd. Dat betekent: veel verantwoordelijkheid, veel bevlogenheid en een hoog werktempo. “Juist dan is het belangrijk dat werk past in iemands leven. Niet andersom,” zegt Marloes. “Flexibiliteit is bij ons geen standaardformule, maar we kijken wél actief mee naar wat iemand nodig heeft. Als het bijvoorbeeld past bij iemands privésituatie om op een vaste dag tot 14.00 uur te werken, dan maken we daar ruimte voor.”
Alle medewerkers werken op maandag en dinsdag op kantoor. “Die vaste dagen zijn belangrijk voor verbinding en samenwerking, buiten die momenten is er ruimte om zelf invulling te geven aan waar en wanneer je werkt. Zolang dat past bij je rol, je team en de verantwoordelijkheden die je hebt.”
Marloes volgde een bijzonder pad naar haar huidige functie. Na commerciële functies bij Vodafone en Philips begon het te knagen: met twee jonge kinderen wilde ze haar werk meer betekenis geven en minder vaak van huis zijn. Ze zegde haar baan op en vertrok met haar gezin voor een half jaar naar Bhutan, onder meer om daar les te geven. “Dat was een bewuste pauze waarin ik opnieuw kon kiezen waar ik mijn tijd en energie aan wilde besteden.” Na terugkomst vervulde ze verschillende leidinggevende functies bij Wageningen University & Research, voordat ze de overstap maakte naar Fairtrade Nederland. “Ik merkte dat ik nóg meer maatschappelijke impact wilde maken. Leiding geven aan een team én aan een organisatie in een missiegedreven omgeving, dat is precies wat ik graag doe. Dat maakt deze rol bij Fairtrade voor mij zo bijzonder.”
Bij Fairtrade trof ze een team van collega’s die al jaren samenwerken. “Mijn voorganger zei: ‘Marloes, pas goed op mijn familie’. Dat voelde eerst wat ongemakkelijk, maar inmiddels snap ik wat hij bedoelde. Het is een hecht, bevlogen team. Dat vraagt ook om een stijl van leidinggeven die betrokken en mensgericht is.”
Een belangrijke motor voor motivatie is het ervaren van impact. “Collega’s die op reis zijn geweest naar koffiecoöperaties in Rwanda of een bananenplantage in Colombia komen terug met verhalen die raken.” Die verhalen worden rijkelijk gedeeld. Niet tijdens standaard update-meetings, maar op speciale momenten, waar mensen echt naar uitkijken. “Het zijn verhalen vol bevlogenheid. Iedereen voelt: dit is waarom we hier werken. Ook voor organisaties die geen veldreizen maken, is dat waardevol. Deel wat je drijft, laat medewerkers hun trots tonen. Zorg voor momenten waarop mensen hun betrokkenheid kunnen delen, zonder dat het een verplicht nummertje wordt.”
Gemotiveerde medewerkers zijn mensen die gezien worden áchter de functie. Op de vaste kantoordagen probeert Marloes zo min mogelijk achter haar computer te zitten. Ze houdt die dagen vrij van afspraken, zodat ze er echt kan zijn voor het team. Dat betekent de deur openlaten, signalen oppikken, aanspreekbaar zijn. En soms samen een rondje wandelen. “Ik heb standaard platte schoenen op kantoor liggen voor wandelgesprekken. Als iets schuurt of iemand ergens mee zit, lopen we een rondje. Dat maakt een gesprek gelijkwaardiger.”
Toegankelijkheid is daarbij essentieel. “Als leidinggevende moet je niet alleen zeggen dat je openstaat voor feedback, je moet het ook laten voelen. In mijn eerste weken had ik bijvoorbeeld een LinkedIn-post geplaatst over Fairtrade, en een collega sprak me voorzichtig aan: ‘We gebruiken liever het woord werknemers dan arbeiders’. Ik vond dat juist heel goed, dat ze het zei én dat ze zich vrij voelde om dat te doen. Zulke momenten wil ik stimuleren.”
Soms is ook een moeilijk gesprek nodig met een medewerker. “Ik heb moeten leren dat ik dan gewoon mag zeggen: ‘Ik vind dit als mens ook lastig, ik heb er zelfs een beetje buikpijn van, maar ik wil het toch met je bespreken.’ Dat haalt de angel eruit en opent het gesprek.” Volgens haar werkt dat alleen als het oprecht is. “Mensen voelen het meteen als je niet authentiek bent. Je hoeft niet alles te weten. Zeg gerust dat je het even niet weet. Maar je moet er wel zíjn.”
Ze stimuleert haar teamleden ook om zich te blijven ontwikkelen. “We kijken samen: wat kun je, wat wil je leren en hoe kunnen we dat faciliteren? Soms zit groei in een cursus of in het oppakken van een nieuw project. We kijken per persoon wat past bij de ambities en ruimte binnen het team.”
Daarnaast let Marloes scherp op werkdruk. Onlangs besloot ze nog om het team uit te breiden, omdat ze zag dat de druk te hoog was. “Ook al was er niet direct plek voor in de begroting, ik vind het dan toch belangrijk om nu te investeren in extra capaciteit. Dat betaalt zich later wel terug.”
Fairtrade Nederland laat zien dat werkgeluk geen luxe is, maar een randvoorwaarde voor duurzaam succes. “We hebben een team dat niet alleen samenwerkt, maar ook samen bouwt aan een eerlijkere wereld. Daar krijg je vanzelf energie van.”
“Je hoeft niet alles te weten. Maar je moet er wel zíjn.”
