Twijfels over verkleining gemeenteraden
De heer Heijen van de PvdA heeft een initiatiefwet ingediend om de gemeenteraden te verkleinen. De reden hiervoor is gelegen in de invoering van de Wet dualisering gemeentebesturen in 2002. Sinds de invoering van deze wet zijn wethouders geen lid meer van de gemeenteraad, maar de gemeenteraden zijn daarna niet verkleind. De PvdA wil met de initiatiefwet deze correctie alsnog toepassen. In de initiatiefwet wordt voorgesteld dat gemeenteraden met 29 tot 45 raadsleden vier leden en gemeenteraden met 11 tot 27 raadsleden twee leden moeten inleveren.
Wijzigingen in het takenpakket van de overheid
De Raad van State geeft aan dat het aantal raadsleden in verhouding met het aantal inwoners van de gemeente is vastgesteld in 1851. Sindsdien is er maar twee keer een wijziging aangebracht. In 1897 werd het aantal raadsleden voor gemeenten met meer dan 200.000 inwoners verhoogd van 41 naar 45 leden. Voor gemeenten tot 6.001 inwoners werd het aantal raadsleden verhoogd van 7 naar 9 leden.
Het voorstel van de PvdA betekent in feite een terugkeer naar de zetelaantallen die in 1851 zijn vastgesteld, zo constateert de Raad van State. Dat was de tijd van de nachtwakersstaat. Sinds die tijd is het takenpakket van de overheid aanzienlijk uitgebreid. Dit stelt andere eisen aan de controlerende taak van de gemeenteraad en daarom adviseert de Raad van State aan de heer Heijnen om de voorgestelde getallen opnieuw te overdenken.
Stabiel lokaal bestuur is van belang
Heijnen vindt het niet wenselijk dat de omvang van de raad fluctueert met de verandering in het takenpakket van gemeenten, zo heeft hij de Raad van State in een reactie laten weten. Een stabiel lokaal bestuur is van belang. Aanpassingen aan de samenstelling van het lokale bestuur, op basis van veranderende takenpakketten van gemeenten dragen daar niet aan bij, zo heeft Heijnen aan de Raad van State laten weten.
Heijnen deelt de notie dat gemeenten de afgelopen jaren meer taken hebben gekregen die voorheen door provincie of Rijk werden uitgevoerd. Daar zijn volgens hem overigens vooral de uitvoerende diensten zwaarder door belast. Hij stelt hier tegenover dat ook veel uitvoerende taken zijn weggehaald bij gemeenten. Hij doelt onder meer op openbaar vervoer, energievoorziening, huisvesting, gezondheidszorg, ouderenzorg en afvalverwerking. Daarom ziet Heijnen geen aanleiding om af te zien van de voorgestelde dualiseringscorrectie.
Aantal wethouders relateren aan inwonerscategorieën
De Raad van State stelt eveneens voor om een andere rekenregel te gaan hanteren voor het maximum aantal te benoemen wethouders. Een neveneffect van het voorstel van de PvdA om raden te verkleinen, is dat in een aantal gemeenten een wethouderszetel zou moeten verdwijnen. De Raad van State oppert het maximum aantal wethouders voortaan te relateren aan inwonerscategorieën en niet meer, zoals nu, aan de omvang van de gemeenteraad.
De suggestie om het aantal wethouders voortaan te relateren aan inwonerscategorieën neemt Heijnen wel over. Hij zal hiertoe een nota van wijziging indienen.
�
Bron: VNG Magazine, Binnenlands Bestuur
