BTW-compensatiefonds voor de zorg

BTW-compensatiefonds voor gemeenten en provincies
Sinds 1 januari 2003 is het BTW-compensatiefonds voor gemeenten en provincies in werking getreden. Het BTW-compensatiefonds heeft vooral als doel de keuze tussen het zelf uitvoeren van taken (inbesteden) en het uitbesteden daarvan niet te laten beïnvloeden door BTW-heffing.

De oorzaak van het probleem ligt in de Wet Omzetbelasting 1968. Overheidslichamen zijn niet onderworpen aan de Wet Omzetbelasting 1968 bij de uitvoering van activiteiten die een publiek doel dienen, ook wel overheidshandelen genoemd. Omdat de overheid in het kader van dit overheidshandelen geen aanspraak kan maken op aftrek van de BTW over goederen en diensten die ze uitbesteedt, vormt alle BTW hierover een kostenpost.

Waar gemeenten en provincies vanwege het BTW-aspect kiezen voor inbesteding in plaats van uitbesteding, is sprake van een concurrentienadeel voor het bedrijfsleven. Door deze verstoring deels weg te nemen ontstaat voor het bedrijfsleven een eerlijker uitgangspositie in de concurrentie met overheden. De gedachte achter het BTW-compensatiefonds is dat een overheidsinstelling geen rekening meer zal hoeven te houden met de extra BTW-kosten bij uitbesteding, omdat de betaalde BTW wordt gecompenseerd.

De financiering van het BTW-compensatiefonds geschiedt voor het Rijk in beginsel budgettair neutraal. Dit wordt bereikt door de uitkering uit het provincie- en gemeentefonds te verlagen. Het bedrag van deze verlaging is de belangrijkste financieringsbron van het BTW-compensatiefonds. De gerechtigden op een bijdrage uit het BTW-compensatiefonds betalen dus zelf het grootste deel van het fonds.

BTW-compensatiefonds voor de sector zorg
Een van de speerpunten opgenomen in het huidige regeerakkoord 2010 is de invoering van een BTW-compensatiefonds voor de sector zorg. Door de invoering van een BTW-compensatiefonds voor de zorgsector bestaat de mogelijkheid om meer werk uit te besteden waardoor de efficiency en kwaliteit in de zorg kunnen toenemen.

Problemen in de zorg
In de zorg dreigt een groeiende kloof tussen vraag en aanbod. Door een vergrijzende bevolking zal de zorgvraag de komende jaren alleen maar verder toenemen. Daarnaast wordt door de beperkt groeiende beroepsbevolking een schaarser wordend arbeidsaanbod verwacht en is er sprake van een steeds gevarieerder wordend arbeidsaanbod. Door deze trends rijzen vragen over de beschikbaarheid van zorgpersoneel op lange termijn. De verwachting is dat bovengenoemde trends zullen leiden tot meer (loon)concurrentie om het schaarser wordende personeel. Mede hierdoor komen ook de betaalbaarheid, toegankelijkheid en de kwaliteit van de zorg in het gedrang. Ter ondervanging van bovenstaande verwachte problemen wordt als een van de mogelijke oplossingen de invoering van een BTW-compensatiefonds voor de zorg geopperd. In een advies van het Zorginnovatieplatform (ZIP) in opdracht van de minister en staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het arbeidsmarktbeleid voor de zorgsector richting 2025 wordt gesteld dat een  BTW-compensatiefonds voor de zorg de belemmering voor de flexibele inhuur van extern personeel kan wegnemen. Bovendien kan door een dergelijk fonds ook meer worden geïnvesteerd in innovaties.

Hoe nu verder?
Hoe een en ander vormgegeven gaat worden in de zorgsector is vooralsnog onduidelijk. De lijn die bij het bestaande BTW-compensatiefonds voor gemeenten en provincies wordt gehanteerd kan niet integraal op de zorg worden toegepast. Wanneer een zorginstelling tegen vergoeding diensten verricht treedt deze zorginstelling, in tegenstelling tot gemeenten en provincies, ingevolge de Wet Omzetbelasting 1968 op als ondernemer en is in beginsel omzetbelasting verschuldigd. Er geldt echter een wettelijke vrijstelling van omzetbelasting voor bijna alle prestaties door een zorginstelling, waardoor er feitelijk geen BTW in rekening wordt gebracht. Het huidige BTW-compensatiefonds spitst zich concreet toe op overheidshandelen en daarvan is in de zorgsector geen sprake. Zodra meer duidelijkheid ontstaat over de concrete invulling en mogelijkheden van een BTW-compensatiefonds in de zorgsector, brengen wij u uiteraard op de hoogte.